Prawa cudzoziemców w ROD: zasady ustanawiania prawa do działki i członkostwo w PZD

W artykule wyjaśniamy, na jakich zasadach cudzoziemcy mogą nabywać prawo do działki, zostać członkiem Polskiego Związku Działkowców (PZD) oraz jakie obowiązki i procedury muszą spełnić zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Podstawy prawne dotyczące cudzoziemców w ROD

Zgodnie ze stanowiskiem Krajowego Zarządu Polskiego Związku Działkowców z dnia 19 lipca 2017 r., ustawa o rodzinnych ogrodach działkowych z 13 grudnia 2013 r. nie wprowadza żadnych ograniczeń dla cudzoziemców. Oznacza to, że osoby nieposiadające obywatelstwa polskiego mają takie same prawa jak obywatele polscy w zakresie nabywania praw do działek w ROD oraz członkostwa w PZD.

Definicja cudzoziemca

W świetle prawa cudzoziemcem jest każda osoba, która nie posiada obywatelstwa polskiego. Definicja ta wynika z ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.

Sytuacje dotyczące cudzoziemców w ROD

Sprawy związane z cudzoziemcami w rodzinnych ogrodach działkowych mogą pojawić się w kilku przypadkach:

Złożenie wniosku o ustanowienie prawa do działki – cudzoziemiec może ubiegać się o przyznanie mu prawa do działki
Zatwierdzenie przeniesienia prawa do działki – gdy obywatel polski przenosi prawo do działki na rzecz cudzoziemca
Zawarcie umowy dzierżawy działkowej – cudzoziemiec będący małżonkiem działkowca może wystąpić o zawarcie umowy dzierżawy
Wstąpienie w stosunek prawny po zmarłym działkowcu – gdy cudzoziemiec jest małżonkiem zmarłego działkowca
Złożenie deklaracji członkostwa w PZD – każdy działkowiec, również cudzoziemiec, może ubiegać się o członkostwo w Związku

Zasady ustanawiania prawa do działki na rzecz cudzoziemców

Zarządy ROD zobowiązane są stosować te same kryteria wobec cudzoziemców, co wobec obywateli polskich. Kluczowe zasady to:

Równe traktowanie – zakaz dyskryminacji ze względu na obywatelstwo
Ocena spełnienia wymogów ustawowych – zarząd ROD musi sprawdzić, czy cudzoziemiec:
- Jest osobą pełnoletnią
- Zamieszkuje w takiej odległości od ogrodu, by móc korzystać z działki zgodnie z przepisami
Weryfikacja legalności pobytu – samo posiadanie zezwolenia na pobyt czasowy (od 3 miesięcy do 3 lat) nie powinno stanowić wyłącznej przyczyny odmowy, jednak w razie poważnych wątpliwości co do dalszego legalnego pobytu, zarząd może odmówić ustanowienia prawa
Weryfikacja miejsca zamieszkania – cudzoziemiec powinien przedstawić dokumenty poświadczające miejsce zamieszkania w Polsce, np.:
- Umowę najmu
- Akt własności mieszkania/domu
- Dokument poświadczający zameldowanie
Odmowa w uzasadnionych przypadkach – zarząd może odmówić, jeśli:
- Pobyt cudzoziemca w Polsce jest nielegalny
- Istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że działka będzie wykorzystywana niezgodnie z prawem (np. do zamieszkania lub prowadzenia działalności gospodarczej)
Procedura uzyskania członkostwa w PZD przez cudzoziemca

Cudzoziemiec posiadający prawo do działki w ROD może zostać członkiem PZD na tych samych zasadach co obywatel polski:

Warunek podstawowy – posiadanie prawa do działki w ROD
Złożenie deklaracji członkowskiej – wypełniony formularz należy złożyć do zarządu ROD
Rozpatrzenie wniosku – zgodnie z art. 48 ustawy o ROD, stowarzyszenie (PZD) nie może odmówić przyjęcia w poczet członków działkowca spełniającego wymogi ustawowe
Opłacenie składki członkowskiej – po przyjęciu w poczet członków

Korzyści z członkostwa w PZD dla cudzoziemców

Możliwość udziału w walnych zebraniach ROD
Prawo do wybierania i bycia wybieranym do organów PZD
Dostęp do szkoleń i poradnictwa ogrodniczego
Otrzymywanie wydawnictw związkowych
Ochrona prawna interesów działkowca

Podsumowanie

Krajowy Zarząd PZD stoi na stanowisku, że organy PZD realizując cele rodzinnych ogrodów działkowych stosują się do zasady niedyskryminacji ze względu na obywatelstwo. Cudzoziemcy mają takie same prawa jak obywatele polscy w zakresie nabywania praw do działek w ROD oraz członkostwa w PZD, pod warunkiem spełnienia tych samych wymogów ustawowych.